En / Vi

Nhà cộng đồng Suối Rè

 

Nhà cộng đồng Suối Rè là dự án đầu tiên chúng tôi thực hành và đem kiến trúc đến với vùng xa xôi hẻo lánh, nơi người dân nghèo khó, thiếu vắng sự tham gia của các kiến trúc sư chuyên nghiệp. 

Công trình nhà cộng đồng Suối Rè sở hữu lợi thế phong thuỷ đắc địa, thế tựa sơn, tránh gió bão, lũ quét, mặt hướng thẳng ra thung lũng. Từ đó, ý tưởng tạo đường hầm đối lưu gió và khoảng elip thông tầng được hình thành. Những bậc cỏ, triền vát, mái lấy sáng - tất cả kết nối không gian trước - sau, trong - ngoài, trên - dưới, tạo nên chuỗi không gian mở liên hoàn.

Trên mảnh đất này, người Mường và người Kinh đã chung sống hòa thuận tự bao đời. Do vậy, hình thái công trình là một sự giao thoa văn hoá đặc sắc, vừa kế thừa cấu trúc nhà năm gian Bắc bộ, vừa thấp thoáng nếp nhà sàn Mường. 

Tổng thể cấu trúc không gian chia theo lớp. Lớp đầu tiên là khoảng sân rộng và thoáng đãng, nơi diễn ra các hoạt động ngoài trời. Chính giữa là không gian sinh hoạt chính gồm hai tầng, linh hoạt đa chức năng. Tầng trên được sử dụng làm lớp mẫu giáo; tầng trệt vừa là thư viện, vừa là phòng hội họp thôn, tổ chức làm nghề phụ. Đặc biệt, khu vực tầng trệt được thiết kế ăn vào khoảng lõm triền dốc, tránh gió đông - bắc, hút gió địa hình đông - nam giúp ấm về đông, mát về hè. Trẻ con và người già trong thôn có thể tạm trú ở tầng trệt trong những ngày thời tiết giá rét hay nắng gắt. Hàng hiên rộng, gắn liền với vạt cỏ xanh giữ vai trò làm lớp đệm và mang đến tầm nhìn xa tít tắp. Không gian lớp sau được mở ra, hướng lên núi và rừng tre. 

Giải pháp kết cấu đơn giản và tiết kiệm nhờ sử dụng tre kết hợp với vật liệu địa phương sẵn có đất – đá – lá cỏ tranh, tuân theo nguyên tắc "thống nhất trong tương phản đa dạng". Tầng trệt xây đá gồ ghề, thô, kết hợp cửa tre, trần trúc tinh - mảnh tạo sự ấm cúng và cân bằng. Tầng trên tường trình đất nâu mịn; theo thứ tự đất đá nặng bên dưới - hệ mái vì kèo tre, lợp lá nhẹ phía trên.

Kỹ thuật thi công tre của công trình đơn giản nhưng hiệu quả, sử dụng dây để cố định các khớp và mối nối. Dây buộc là vật liệu tự nhiên như dây rừng, dây mây, tăng cường dây kim loại và vật liệu tổng hợp cho các kết cấu chịu lực chính, rất bền và thân thiện với môi trường. Cùng với đó là sự kết hợp của bộ đôi vô cùng ăn ý: tre và đất. Đất tự nhiên dùng làm tường được trộn phụ gia là nguồn nguyên liệu quen thuộc như phân trâu, rơm dạ, mật mía... trát vào vách tre, tạo thành tường bao.

Các kiến trúc sư đã phát triển hệ khung vì kèo đặt lên đầu tường của nhà năm gian truyền thống bằng liên kết đơn giản - hiệu quả theo nguyên tắc: kẹp Âm – Dương. Nhờ vậy, nhà cộng đồng Suối Rè vượt nhịp rộng hơn nhà truyền thống (7,5m so với 4,5m), tạo không gian lớn cho sinh hoạt công cộng.

Công trình còn là một chuỗi thử nghiệm những giải pháp kiến trúc xanh và tiết kiệm năng lượng như: hệ thống pin mặt trời, bể thu lọc nước mưa, gió địa hình, đèn led tiết kiệm điện, bể phốt 5 khoang không ô nhiễm môi trường.